Lucas schildert de Madonna

Schilder: Maarten van Heemskerck (Heemskerk 1498 – Haarlem 1574)
Datum: 1532
Officiële titel: De heilige Lucas schildert de Madonna
Origineel: Olieverf op paneel, 235x168 cm, bxh

Volgens een legende maakte de evangelist Lucas een portret van Maria en het Christuskind. Om deze reden werd Lucas beschermheilige van de Lucasgildes, de beroepsverenigingen van kunstenaars. Maarten Van Heemskerck maakte dit schilderij als cadeau voor het Haarlemse Lucasgilde, zoals blijkt uit het briefje linksonder:

“ Tot memorie is Dese Taeffel gegeven / van Mertin Heemskerck diet heeft gewracht. / Ter eeren Sinte Lucae heeft hyt bedreven, / ons gemeen ghesellen heeft hy mede bedacht / wy moge hem dancken bij dage by nacht / van zyn milde gifte die hier staet present / Dus willen wy bidden met als ons macht / Dat gods gratie hem wil zijn omtrent / Anno Duysent VcXXXII ist volent 23.May”.

Het was bedoeld voor boven het gilde-altaar in de Grote kerk en bestond mogelijk oorspronkelijk uit twee delen. De schilder hield hier rekening mee door het tafereel uit te beelden alsof er van onderaf tegenaan wordt gekeken. Voor de figuur van Lucas poseerde een Haarlemse bakker, en de man met de lauwerkrans – de ‘inspiratie’ – zou Van Heemskerck zelf zijn. Bij kunst gaat inspiratie boven het handwerk, lijkt de boodschap van dit schilderij.

Maarten van Heemskerck,  geboren op 1-6-1498 in Heemskerk als Marten Jacobsz van Veen en zoon van een boer,  was een Noord-Nederlandse schilder en tekenaar. Van Heemskerck schijnt hij later te hebben toegevoegd om zijn geboorteplaats te benoemen. Hij heeft op diverse plaatsen gewerkt, onder andere in Haarlem, Amsterdam, Mantua en Rome.

In Haarlem begon hij als leerling van Cornelis Willemsz en later ook Jan van Scorel. In 1532 vertrok Heemskerck naar Rome, dit is mogelijk een van de laatste werken die hij voor zijn vertrek maakte in Haarlem. In Rome richtte Maarten van Heemskerck zich op de Klassieke Oudheid en de Italiaanse Renaissance. Eenmaal terug in Haarlem gebruikte hij zijn reis als inspiratie voor vele religieuze, allegorische en mythologische schilderijen. Ook stond hij bekend om zijn portretten en grootschalige productie van prenten die hij zelf ontwierp.

Dit meesterwerk van Maarten van Heemskerk is onderdeel van onze collectie 'Haerlemsche Meesters' en is te zien in het Frans Hals Museum locatie Hof  in Haarlem.

Een samenwerking met het Frans Hals Museum Haarlem®

Wil je een indrukwekkend meesterwerk van Maarten aan je muur? Kies je gewenste maat!

MOOI: met je aankoop ondersteun je het Frans Hals Museum Haarlem ♥